Arabulucu, tarafların uyuşmazlık konusunda doğru iletişim kurmalarına, onları arabuluculuk ruhunun getirdiği prensiplere uygun olarak yönlendirmeye ve uyuşmazlığın çözümü için süreci etkin şekilde yönetmeye yarar.

Dava şartı arabuluculuk durumunda dava açılmadan önce (ki arabuluculuğa başvurulması zorunlu hallerde, arabuluculuğa başvurmadan açılan davalar mahkemece usulden reddedilir.),ihtiyari arabuluculukta ise görülmekte olan davanın her aşamasında mahkemece ya da taraflarca arabuluculuğa gidilebilir.

Arabuluculuk ücretinin asgarisi Adalet Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Arabuluculuk, dava yoluna göre daha ekonomiktir ve daha kısa sürede sonuca ulaşmaktadır.

Arabulucu, kendisine atanmış olan dosyayı sistemden kabul ettikten sonra yada tarafların kendisini ihtiyari olarak seçmelerinden sonra tarafları arar, ön görüşme yapar, oturum gününü ve yerini belirleyip tarafları arabuluculuk görüşmesine davet eder. Arabulucu, görüşmede tarafların taleplerinden ziyade ihtiyaçlarını, menfaatlerini görmeleri ve çözüm için taraflara yardımcı olacaktır. Tarafların çözüm üretemediklerini gördüğü noktada da arabulucu çözüm önerisi getirebilecektir. Arabulucu tarafsızdır, hukuki tavsiyelerde bulunamaz. Görüşme neticesinde de anlaşılan yada anlaşılamayan hususları içeren bir tutanak tutacaktır.

Toplantılarda arabulucu, taraflar ve varsa tarafların vekilleri veya yetkilileri bulunabilir. Ancak tarafların rızası ile çözüme katkı sağlayabilecek uzman kişiler de toplantılarda hazır bulunabilir.

İlk arabuluculuk görüşmesine mazeretsiz katılmayan taraf ileride açılacak olan davada haklı çıksa bile tüm yargılama giderlerinden sorumlu olacaktır.

Arabuluculuk süreci içinde geçirilen süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz. Bu da tarafların hak yoksunluklarının önüne geçer.

İhtiyari arabuluculukta, Arabuluculuk sonucunda taraflar anlaşırlarsa anlaşılan rakamın belli bir tutara kadar olan kısmının %6’sını aksi kararlaştırılmadıkça taraflarda eşit olarak ödenir. Görüşmeler sonunda anlaşılamazsa arabuluculuk tarifesinde yer alan saat ücreti taraflarca eşit olarak ödenir.

Dava şartı arabuluculuk sonucunda taraflar anlaşırlarsa anlaşılan rakamın belli bir tutara kadar olan kısmının %6’sını aksi kararlaştırılmadıkça taraflarda eşit olarak ödenir. Tarafların anlaşamamaları halinde ilk 2 saatlik ücreti devlet ödeyecek olup bu saati aşan miktarı yine aksi kararlaştırılmadıkça taraflar eşit olarak ödenecektir.

Zaman ve paradan tasarruf edilir. Kararı veren hakim değil; bizzat tarafların ortak iradeleridir. Kazan-kazan ilkesi mevcuttur. Uyuşmazlık arabulucu sayesinde doğru şekillerle ve yöntemlerle sonuca ulaştırılır. Tarafları manevi ve maddi açıdan minimum düzeyde etkiler.